W trakcie rozmowy z drugim człowiekiem, aż 43% naszej uwagi skupia się na jego oczach. Jest to stosunkowo dużo, biorąc pod uwagę, że np. na okolice ust rozmówcy przypada jedynie 12% naszego wzrokowego skupienia. Powszechne powiedzenie oczy są zwierciadłem duszy wydaje się być poparte badaniami- jest to jeden z najlepiej kontrolowanych przez nas obszarów ciała, zatem wykrycie kłamstwa na jego podstawie graniczy z cudem. Dodatkowo, nawet sam rozmiar źrenic może stanowić przesłanki, na których możemy się oprzeć podczas wnioskowania o stanie emocjonalnym naszego rozmówcy. Gdy źrenice są zwężone najprawdopodobniej przeżywa on emocje negatywne takie jak złość, smutek. Natomiast emocje pozytywne (radość, zdziwienie), a także zainteresowanie seksualne są utożsamiane ze źrenicami rozszerzonymi.
W trakcie interakcji interpersonalnych wzrok pełni ważną funkcję w negocjacjach. Odwracanie wzroku powoduje, że jesteśmy odbierani nie tylko jako niekulturalnych ignorantów, lecz także jako osoby niekompetentne, a nawet nieatrakcyjne fizycznie! (Burgon 1985). Z kolei, w trakcie negocjacji, siła perswazyjna osób utrzymujących kontakt wzrokowy z osobami potencjalnie przekonywanymi jest większa niż u osób, które tego nie robią. Jest to także istotne w kontekście bycia składowym społecznej hierarchii. Ustalanie jej za pomocą odwracania wzroku, które jest traktowane jako sygnał podporządkowania się, jest powszechnie znane w świecie zwierząt. W wyniku pracy wielu naukowców powstało nawet narzędzie, służące do pomiaru zachowań wzrokowych, zwane współczynnikiem wzrokowej dominacji. Co ciekawe, okazuje się, że istotne jest nie tylko patrzenie na odbiorcę podczas odbierania jego komunikatu, lecz także podczas nadawania własnego. Ludzie z wysokim współczynnikiem osiągają pułap 55% patrzenia podczas mówienia vs. 45% podczas słuchania.
Rasicot (1986) stwierdził, również że kierunek spojrzenia może ujawniać z jakich okolic mózgu dana osoba zbiera informacje: spoglądanie do góry, w lewo- wskazuje na to, że osoba próbuje stworzyć odpowiedź posługując się swoją wyobraźnią, np. poprzez konstruowanie scen czy obrazów, może to także oznaczać oszukiwanie; dla kontrastu, osoba, która spogląda do góry i w prawo, po prostu usiłuje sobie przypomnieć daną informację, uzyskując dostęp do pamięci wzrokowej. Być może to było inspiracją do stworzenia zasad NLP, według których spoglądanie w lewy, góry róg oznacza rozmijanie się z prawdą. Niestety, badania jednoznacznie potwierdziły to, że z prawdą nie rozmija się osoba patrząca w lewy, górny róg, lecz NLPowcy, którzy ten popnaukowy fakt orzekli.
Niebawem c.d. komunikacji niewerbalnej. Dnia pełnego ciepłych spojrzeń życzymy! 🙂
Z PSYCHOLOGIĄ PRZEZ ŻYCIE 